فوم بتن چیست؟

مقدمه

اگر تا این لحظه درگیر ساخت یک بنای مسکونی بوده باشید، یقینا کلمه فوم بتن را از زبان معماران یا بنایان شنیده اید، اغلب افراد با شنیدن نام آن دچار سردرگمی می شوند. این در حالی است که اغلب این متخصصان مزیت ها و ویژگی های بسیار زیادی را برای این دسته از بتن ها ذکر می‌کنند. با این وجود اغلب افراد اطلاعات دقیقی پیرامون آن ها ندارند و همین مورد سبب می‌شود تا نتوانند به شیوه ای بهتر تصمیم گیری های خود را انجام دهند. اما در ادامه این مقاله قصد داریم تا فوم بتن را به شیوه ای دقیق زیر ذره بین نقد و بررسی خود قرار دهیم. از طرفی دیگر جنبه های مختلف آن را برای شما عزیزان ذکر کرده و شما را با دلیل محبوبیت آن آشنا می کنیم. لذا اگر شما هم درگیر ساخت یک سازه بتنی هستید، حتما ما را تا انتهای این مقاله همراهی نمایید.

فوم بتن چیست؟

فوم بتن را می توان یکی از انواع بتن های رایج در بازار دانست که نسبت به نمونه های عادی دارای وزن بسیار اندکی است. دلیل این موضوع را هم می‌توان ساختارهای حباب گونه در بطن آن دانست. در واقع نخستین بار حدود دو هزار سال پیش رومیان دریافته بودند که با اضافه کردن خون حیوانات به مخلوط شن های کوچک، ماسه های درشت، آهک و آب، می توان نوعی ملات سبک ایجاد نمود که کارایی و دوام آن نسبت به مدل های دیگر بیشتر است. در واقع خون حیوانی به دلیل داشتن پروتئین های ویژه در ساختار خود، باعث ایجاد حباب های ریز در ساختار نهایی ملات می شد. این فاکتور هم به نوبه خود چگالی آن را کاهش و در نتیجه وزن کمتری را برای آن به همراه داشت. اما این دستور ساخت تا یک قرن گذشته رسمی نشده بود. اما در سال ۱۹۲۴ میلادی بود که آقای اکسل اریکسن با اضافه کردن نوعی ماده کف زا به مخلوط سیمان و آب توانست نوعی بتن سبک را ایجاد نماید که امروزه آن را به عنوان بتن گازی می شناسیم. او یک معمار سوئدی بود که توانست حق اختراع بتن های هوادار را کسب نمایند. از آن دوره تا به امروز، ساختار اولیه فوم بتن تغییرات زیادی را به خود دیده است. برای مثال این روزها ترکیبات دیگری نظیر پودر خاکستر، الیاف مختلف و… به ساختار این بلوک ها اضافه می‌شود که ترکیب نهایی آن ها باعث افزایش دوام و کارایی این دسته از بتن ها می شود.
لذا اگر بخواهیم فوم بتن را به شیوه ای ساده شرح دهیم باید عنوان کنیم که نوعی بتن سبک در ساختار خود، حباب های مختلفی دارد. این حباب ها نه تنها چگالی آن را کاهش داده‌اند بلکه طیف زیادی از مزایای گوناگون را به هم به همراه دارند. مواردی همچون عایق صوتی، هدایت حرارتی، عایق در برابر آتش سوزی، نرخ فشردگی پایین تر و … از جمله مهمترین ویژگی ها و مزایایی است که موجب تمایز فوم بتن نسبت به نمونه های عادی شده است.

نحوه ساخت فوم بتن

همانگونه که گفتیم، فوم بتن در ابتدا با ترکیب خون و مواد پایه ملات ایجاد می‌شد. اما در حال حاضر به جای خون از کف ساز های مصنوعی نظیر پروتئین یا رزین استفاده می شود. به طور کلی فوم بتن دارای سه جزء اصلی تحت عنوان ماده اتصال دهنده، آب و عامل کف ساز است. ماده اتصال دهنده عموماً سیمان است. این سیمان می‌تواند انواع مختلفی نظیر سیمان پرتلند، سیمان معمولی، سیمان پرتلند زود سخت شونده، سیمان سولفو آلومینات کلسیم، سولفات آلومینا و… داشته باشد. در این میان مدل های پرتلند معمولی و پرتلند سخت شونده به عنوان بهترین انتخاب ممکن شناخته می شوند. برای ماده کف ساز نیست غالباً از پروتئین های طبیعی یا رزین استفاده می شود.
البته این رزین می تواند به دو صورت مرطوب و خشک ارائه شود. البته مدل های مرطوب نباید چگالی کمتر از ۱۰۰ کیلوگرم بر متر مربع داشته باشند. ترکیب این مواد با هم دیگر موجب می شود تا ماده نهایی همچون یک کیک پف کند. از این ماده برای امورات مختلفی استفاده شده یا آن را در ساختارها و قالب های گوناگونی برش می دهند. چنین رویه سختی باعث شده تا فوم بتن با عناوین دیگری نظیر بتن اسفنجی، بتن سبک، بتن اسفنجی سبک، بتن متخلخل، بتن کفی، بتن هوادار و اسامی دیگر شناخته شود. سهولت در ساخت و اجرا موجب شده تا این دسته از محصولات به عنوان انتخابی منحصر به فرد برای ساختمان سازی و شناخته شوند. البته باید این مورد را خاطرنشان کنیم که متناسب با نوع کاربرد فوم بتن در ترکیبات دیگری هم از آن استفاده می شود. برای مثال آن دسته از فوم بتن هایی که در فرایند کف سازی یا ساخت بلوک های مورد نظر برای دیوارهای باربر استفاده می شود، دارای الیافی برای افزایش استحکام هستند. از طرفی دیگر نوع ماده  کف ساز و البته سیمان به کار رفته در ساختار این محصولات متناسب با نوع کاربرد آن ها تغییر می کند. اما در هر حال ترکیبات کلی آن ها یکسان می باشد.

پیشنهاد سیپورکس خواندن مقاله: بتن چیست ؟

ویژگی های فوم بتن

همانگونه که در ابتدای متن هم اشاره کردیم، فوم بتن دارای ویژگی های منحصر به فردی است که آن را نسبت به سایر بتن های هم رده متمایز کرده است. این فاکتورها باعث شده تا این دسته از محصولات به عنوان انتخابی بی نظیر برای ساخت بناهای مسکونی قلمداد شود. ما در ادامه برخی از ویژگی‌های این محصولات را به شیوه‌ای خلاصه برای شما عزیزان ذکر کرده ایم.

عایق حرارتی

عایق بودن در برابر حرارت را می توان به عنوان یکی از مهمترین و البته شاخص ترین ویژگی هایی دانست که موجب شده تا آن ها بیش از پیش مورد توجه افراد قرار بگیرند. در واقع این دسته از محصولات به دلیل ساختار متخلخل خود می توانند مانع از انتقال حرارت و آتش بشوند. این موضوع برای افزایش دوام ساختمان و مقاومت آن در شرایط اضطراری بسیار حائز اهمیت می باشد.

مقاومت فیزیکی بالا

فوم بتن ها برخلاف آنچه تصور می شود، مقاومت فیزیکی بالایی دارند. در واقع این دسته از محصولات در برابر فشار های عمودی و کششی می توانند مقاومت بسیار عالی از خود نشان دهند. همین مورد باعث شده تا بتوانند دوام و عمر ایده آلی از خود نشان دهند.

عایق صوتی

عایق بودن در برابر صوت را می توان از دیگر مولفه های بسیار منحصربه‌فردی دانست که موجب شده تا فوم بتن ها بیش از پیش برای ساختمان های مسکونی مناسب باشند. در واقع این دسته از محصولات به دلیل داشتن ساختار متخلخل خود می توانند مانع از انتقال صدا بشوند. این موضوع به حفظ حریم خصوصی بیشتر افراد کمک می کند.

مقاومت در برابر زلزله

یکی از ویژگی هایی که فوم بتن ها به همراه دارند، افزایش مقاومت کلیه ساختمان در برابر زلزله می باشد. در واقع این دسته از محصولات می تواند وزن کلی ساختمان را کاهش دهد و این کاهش وزن در کنار مقاومت بالای آن باعث می شود این محصولات بتوانند در برابر فشارهای ناشی از زلزله مقاومت بالایی از خود نشان دهند.

نرخ فشردگی پایین

پایین بودن نرخ فشردگی یکی از شاخص ترین ویژگی هایی است که موجب شده تا فوم بتن ها بیش از پیش در بازار داخلی کشور محبوب شوند. در واقع تمام محصولات بتنی زمانی که در برابر فشار های مختلف قرار می گیرند، بخشی از فضای خالی خود را از دست می دهند. این موضوع در نهایت باعث ترک برداشتن دیوار یا بنای ساخته شده می‌شود. اما فوم بتن ها با نرخ فشردگی پایین خود می توانند مقاومت بهتری داشته باشند.

​

انواع فوم بتن

انواع فوم بتن

فوم بتن ها به دلیل محبوبیت خود توسط شرکت ها و البته مهندسان بسیار زیادی مورد بررسی و توسعه قرار گرفته اند. همین مورد هم باعث شده تا طی دهه های گذشته انواع گوناگونی از آن ها خلق شود. در حالت کلی فوم بتن ها بر اساس چگالی آن ها به سه دسته چگالی بالا، چگالی متوسط و چگالی پایین تقسیم می شوند. هر یک از این دسته ها ویژگی های مختص به خود را دارند. ما در ادامه هر کدام را به شیوه ای مختصر برای شما عزیزان شرح دهیم.

فوم بتن با چگالی پایین

این دسته از این بتن ها دارای چگالی بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم بر متر مربع هستند. همین مورد باعث شده تا در نوع خود بسیار سبک باشند. به گونه ای که آن ها را تحت عنوان بتن اسفنجی سبک می شناسند. این محصولات تخلخل فوق العاده بالایی دارند. همین مورد هم آن ها را در برابر آتش سوزی، حمله حشرات و رطوبت مقاومت نموده است. به همین جهت به عنوان جایگزین مناسبی جهت پشم شیشه و پشم چوب تلقی می شود.

فوم بتن چگالی متوسط

این دسته از فوم بتن ها عموماً چگالی معادل ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم و متر مربع دارند. به همین جهت است که از آن ها برای ساخت بلوک های پیش ساخته جهت دیوارهای غیر باربر استفاده می شود. افزون بر این موارد، این دسته از فوم بتن ها نمی توانند تحمل زیادی در برابر وزن داشته باشند. به همین جهت در محیط‌ هایی که فشار اندکی دارند، مورد استفاده قرار می گیرند.

فوم بتن با چگالی بالا

این دسته از فوم بتن ها بیشترین چگالی موجود را دارند. به گونه‌ای که دارای وزن ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ کیلوگرم بر متر مربع هستند. همین مورد مقاومت آن ها را در مقابل نمونه های دیگر افزایش داده است. به همین جهت است که این محصولات برای دیوارهای باربر، دیوارهای جداکننده و به طور کلی بخش هایی مورد استفاده قرار می گیرد که وزن بالایی را بر دوش خود دارند.

کاربرد های فوم بتن

همانگونه که اشاره کردیم، فوم بتن ها ویژگی های متنوعی دارند که آن ها را برای پروژه ساختمان سازی مناسب کرده است. با این اوصاف اغلب مردم نمی دانند این دسته از محصولات دقیقاً برای چه اموراتی مورد استفاده قرار می گیرند. به طور کلی می توان از فوم بتن در تمام بخش‌های داخلی ساختمان که نیازمند بتن هستند، استفاده نمود. البته باید نوع فوم بتن آن متناسب با ساختار و مکان مورد نظر تغییر کند. برای مثال برخی از قسمت ها نیازمند فوم بتن با چگالی بالا و برخی دیگر نیازمند فوم بتن با چگالی پایین هستند. در حالت کلی می‌توان گفت که موقعیت های زیر نیازمند استفاده از فوم بتن می باشد:

• دیوارهای یکپارچه
•  شیب بندی پشت بام
•  کف سازی طبقات
• ساخت بلوک های سبک
•  پر کردن قفل ها و تونل ها
•  مسدود کردن مجاری و مخازن
• زیرسازی راه ها و…

مزایا و معایب فوم بتن

تقریبا تمام محصولاتی که در دنیا عرضه شدند، دارای دو جنبه مثبت و منفی هستند. به عبارت ساده تر هر محصول مزایا و معایب مختص به خود را دارند. همین مورد آن ها را برای انجام بخش خاصی از وظایف مناسب می کند. بدون شک فوم بتن ها نیز از این قاعده مستثنا نیستند. در واقع این محصولات هم در کنار مزایای خود، معایبی هم دارند. هم این فاکتور هم باعث شده تا آن ها برای تیرگی خاصی از امورات مناسب باشند. ما در ادامه مروری بر روی این مزایا و معایب داشته‌ایم.

مزایای فوم بتن

• سهولت در استفاده
• وزن اندک
• ویژگی های ساختاری مناسب نظیری عایق صوتی و حرارتی
• حمل و نقل ساده تر
• کاهش هزینه های نگهداری در دراز مدت
• صرفه جویی در هزینه های سرمایش و گرمایش

معایب فوم بتن

• قیمت نسبتا بالاتر نسبت به  بتن های معمولی
• نیازمند تجربه کافی در زمینه کار با این محصولات

سخن آخر

فوم بتن را می توان به عنوان یکی از ایده ال ترین مدل های بتن در بازار دانست که در طی یک قرن گذشته محبوبیت بسیار زیادی را در بازار داخلی کشورمان کسب کرده است. با این وجود بخش زیادی از مردم اطلاعات دقیقی پیرامون آن ندارند. همین مورد هم سبب شده تا زمان شنیدن نام آن دچار سردرگمی شده و نتوانند به شیوه ای مناسب از آن استفاده نمایند.
ما سعی کردیم تا در این مقاله جنبه های مختلف آن را خدمت شما عزیزان بیان کنیم. لذا اگر نیازمند اطلاعات بیشتر و خدمات مربوط به این محصول بی نظیر بودید، می توانید هم اکنون با کارشناسان ما در شرکت سازه سبک آرسام تماس حاصل فرمایید.

همراه ما باشید با خواندن مقاله: بلوک بتنی

منبع: siporex.ir